اگر اهل موسیقی به شکل حرفهای یا نیمهحرفهای باشید حتما میدانید که داشتن یک استودیوی خوب خانگی چه مزایایی دارد. ضبط سازهای موسیقی نمیتواند در هر محیطی انجام بگیرد چراکه نویز صدای محیط بهراحتی به همراه صدای ساز، ضبط شده و کیفیت نهایی آن را پایین میآورد. ویژگی بارز دیگر استودیوی موسیقی، عدم خروج صدا از آن است. بهاینترتیب اگر ساعات متمادی در طول روز به تمرین گروهی یا انفرادی میپردازید، داشتن یک اتاق موسیقی یا استودیو، آسایش دیگر افراد خانه و همسایگان را حفظ میکند. در این مقاله، مراحل طراحی دکوراسیون داخلی یک اتاق موسیقی یا استودیو را شرح میدهیم. درصورتیکه قصد راهاندازی این فضا را در خانه خود دارید، مطالعه این مقاله به شما کمک خواهد کرد.
قبل از اینکه وارد مراحل عملی طراحی دکوراسیون اتاق موسیقی بشوید باید به برخی سؤالات اساسی پاسخ دهید. اولین سؤال این است که اتاق موسیقی شما قرار است در کجای خانه واقع شده باشد؟ بهتر است اتاقی را به این کار اختصاص دهید که دارای تهویه مناسب و دورترین فاصله با اتاقهای دیگر باشد و همچنین، حداقل دیوار مشترک با همسایههای کناری را داشته باشد. مساحت یک اتاق موسیقی نیز به نوع استفاده از آن بستگی دارد. درصورتیکه قصد دارید از اتاق بهعنوان تمرین گروهی استفاده کنید باید فضای آن بزرگتر باشد. همچنین، تجهیزات صدابرداری، بهخصوص تجهیزات میکس و مستر، نیز فضای خاص خود را میطلبند. در خصوص فاصله استاندارد میکروفونها از نوازندهها نیز تحقیق کرده و درنهایت، اتاقی را برای اتاق موسیقی انتخاب کنید که دارای فضای کافی باشد. درصورتیکه قصد داشته باشید این اتاق را بسازید، راهحل رایج جداسازی فضا در طراحی دکوراسیون داخلی، یعنی دیوار کاذب میتواند به کمک شما بیاید. در این صورت، دست شما برای انتخاب موقعیت اتاق و مساحت آن، بازتر خواهد بود.
در طراحی داخلی اتاق موسیقی، برخی مراحل با توجه به نوع کاربری این اتاق مطرحشده و برخی دیگر بیشتر جنبه تزئینی دارند. یکی از مهمترین اصول طراحی دکوراسیون داخلی اتاق موسیقی، آکوستیک صداست. در آکوستیک کردن اتاق باید اطمینان حاصل شود که صدا نه از اتاق خارج میشود و نه به آن وارد میشود. این موضوع، علاوه بر رعایت حقوق دیگر افراد خانه و همسایگان، سبب تجربه نوازندگی بهتر و ضبط باکیفیتتر میشود. برای آکوستیک کردن اتاق در ضمن طراحی داخلی آن باید چند مسئله مهم که در ادامه مطرح میکنیم را در نظر داشته باشید.
در طراحی دکوراسیون داخلی یک اتاق موسیقی، پوشش دیوارها و کف باید کمترین انعکاس صدا را داشته باشند. سطوح سخت و صیقلی مانند سنگ، کاشی و سرامیک برای چنین اتاقی مناسب نیستند. بهتر است روی پوششهای معمولی دیوار و کف، پوششهای آکوستیک یعنی جذبکننده صدا قرار بگیرند. برای این منظور، پیشنهادهای زیر را میتوان به کار بست.
گوشههای استودیوی موسیقی، یکی از سختترین نقاط آن برای آکوستیک شدن هستند. جهش موج صوتی بین دو دیوار، اثری به نام اثر مگافون ایجاد میکند که سبب شنیده شدن صدایی مانند بال زدن پرندگان میشود. بهترین راه برای بهینه کردن حرکت موج صوتی در این مناطق، استفاده از کتابخانه با کتابهایی با طول متفاوت، قرار دادن یک صندلی روکشدار و یا آویزان کردن پارچه از سقف است. در هنگام انتخاب مصالح برای آکوستیک کردن اتاق استودیو باید به دیگر اصول زیباییشناختی طراحی دکوراسیون داخلی نیز توجه داشته باشید. بهطور مثال، بهتر است سبک ظاهری همگی عناصر این اتاق با یکدیگر هماهنگی داشته باشند. بهطور مثال، اگر از فرشهای سنتی برای کف اتاق استفاده میکنید، بهتر است در انتخاب مبلمان، پرده و کتابخانه نیز المانهای سنتی ایرانی را در نظر داشته باشید. یک نکته مهم است که در آکوستیک کردن اتاق، نباید زیادهروی کرد. صوت، در یک اتاق بهشدت آکوستیک شده، میرایی بسیار بالایی دارد. به این معنی که بسیار کم شنیده میشود. بهتر است، هنگام طراحی دکوراسیون داخلی این اتاق، برخی نقاطی که احتمال ورود و خروج صدا از آنها بهطور طبیعی وجود ندارد را به حال طبیعی، باقی بگذارید تا صدا بتواند بهاندازه کافی انعکاس داشته باشد. بهاینترتیب نوازنده میتواند صدای ساز خود را بشنود.
نورپردازی در یک اتاق موسیقی از جهات مختلفی اهمیت دارد. مهمترین نور این اتاق، نور محیطی یا آمبیانس است. استفاده مهم دیگری که از نور در اتاق موسیقی میشود، بهمنظور دیدن نتهای موسیقی به هنگام نوازندگی یا هنگام کار کردن با تجهیزات کامپیوتری است. به دلایل آکوستیکی، ممکن است اتاق شما از نور طبیعی محروم باشد. بهاینترتیب، اهمیت نور مصنوعی در این اتاق، بیشتر خواهد شد. برای این منظور از یک منبع نور اصلی، بهعنوان نور محیطی استفاده کنید. شدت و رنگ این نور باید بهگونهای باشد که کمترین خستگی را برای ذهن نوازنده به همراه داشته و تمرکز وی را مختل نکند. اهمیت نور آمبیانس اتاق، بهویژه در گروهنوازی که نوازندگان باید با یکدیگر ارتباط چشمی داشته باشند، بیشتر مطرح میشود. در درجه بعدی، نورهای وظیفهای مطرح میشوند که معمولا باید به پوپیترها (استندهای قرارگیری برگههای نت) و یا کیبورد و کامپیوتر بتابند. این نور نیز نباید چشم را خسته کرده و منجر به خوابآلودگی بشود. انواع لامپهای سقفی، لوستر و آباژور از مهمترین منابع نور در طراحی دکوراسیون داخلی یک اتاق موسیقی محسوب میشوند. در انتخاب رنگ نور، توجه به رنگ اصلی اتاق نیز ضروری است. درصورتیکه برای دیوارها و عوامل آکوستیک کننده از رنگهای تیره استفاده کردهاید، بهتر است، نورپردازی را بیشتر با رنگ سفید و رنگ های مشابه آن، انجام دهید.
مبلمان اتاق موسیقی باید ویژگیهای مشخصی داشته باشد. صندلیهایی که نوازندگان روی آنها مینشینند باید راحت، معمولا بدون دسته و با قابلیت تنظیم ارتفاع و زاویه پشت باشند. همچنین، برای برخی نوازندگان، مانند نوازندگان سنتور نیز باید میز برای قرار دادن ساز، انتخاب شود. علاوه بر صندلی نوازندگان، میتوانید مبلمانی برای مهمانانی نظیر ناظرین ضبط یا خود آهنگساز و تنظیمکننده که درواقع، نقش رهبری گروه را برعهده دارند در نظر بگیرید. این مبلمان میتواند یک مبلمان معمولی پذیرایی راحتی باشد. جنس مبلمان بهتر است از پارچههای متخلخل بوده تا همانطور که قبلا هم گفتیم آنها نیز در جذب صدا سهم خود را ایفا کنند.
استودیو یا اتاق موسیقی با اهداف متفاوتی ساخته میشود که تمرین موسیقی روزانه، ضبط صدا و تمرین گروهی نمونههایی از آن هستند. در طراحی دکوراسیون داخلی این فضا، دو نکته اساسی وجود دارد؛ اول، آکوستیک شدن و دوم، نورپردازی اتاق. بهمنظور آکوستیک کردن این اتاق، باید از مصالحی مانند سنگ و سرامیک برای دیوارها و کف، اجتناب کرده و در عوض آنها را با متریال جاذب صوت مانند موکت، پرده، فرش و پنل ها و پدهای آکوستیکی پوشاند. در مرحله نورپردازی طراحی دکوراسیون داخلی این اتاق نیز دو نوع نور مصنوعی آمبیانس و وظیفهای، به کار میروند. نور اول، بهمنظور تأمین نور اصلی موردنیاز اتاق و نور دوم، بهمنظور خواندن نتهای موسیقی و یا کار با دستگاه های صدابرداری و کامپیوتر به کار میروند. رنگآمیزی و نورپردازی این اتاق نیز باید بهگونهای باشند که مخل تمرکز نوازنده یا خوابآلودگی او نشوند.